Bài 2 trang 127 sgk Địa lí 12

Điểm công nghiệp

Khu công nghiệp

Trung tâm công nghiệp

Vùng công nghiệp

Khái niệm

So sánh các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở nước ta.

Là khu vực có ranh giới nhất định, có kết cấu hạ tầng tương đối tốt và sản phẩm có khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế

Là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở trình độ cao, là khu vực tập trung công nghiệp gắn với đô thị vừa và lớn.

Đây là hình thức cao nhất của tổ chức lãnh thổ công nghiệp

Đặc điểm

+ Gồm nhiều xí nghiệp phân bố lẻ tẻ, phân tán

+ Nằm cùng với một điểm dân cư

+ Phân công lao động về mặt địa lý, các xí nghiệp độc lập về kinh tế có công nghệ sản phẩm hoàn chỉnh

+ Có ranh giới rõ ràng

+ Vị trí địa lý thuận lợi, không có dân sinh sống

+ Tập trung nhiều các xí nghiệp công nghiệp, hợp tác sản xuất cao

+ Chi phí sản xuất thấp, các sản phẩm để tiêu dùng trong nước hoặc xuất khẩu

+ Được hưởng các chính sách ưu tiên của Nhà nước

+ Gồm nhiều các điểm công nghiệp, khu công nghiệp có mối quan hệ chặt chẽ về qui trình, công nghệ

+ Có các xí nghiệp nòng cốt, xí nghiệp bổ trợ, xí nghiệp phục vụ

+ Là nơi ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến

+ Nơi có cư dân sinh sống, cơ sở hạ tầng vật chất tương đối đồng bộ

+ Bao gồm các hình thức tổ chức lãnh thổ khác nhau, có mối quan hệ mật thiết với nhau

+ Có ngành công nghiệp chủ chốt, chuyên môn hóa cao

+ Các ngành phục vụ bổ trợ

Qui mô

Nhỏ

+ Diện tích 50 ha trở lên đến vài trăm ha

+ Gồm nhiều xí nghiệp liên kết  với nhau nên số lượng công nhân nhiều và chất lượng tốt

+ Ngoài khu công nghiệp còn tập trung các khu chế xuất và khu công nghệ cao

Lớn, có tầm ảnh hưởng đối với nền kinh tế của quốc gia

+ Có tầm ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế trong nước và sức hút với khu vực, thế giới

Phân loại

Dựa vào vai trò của trung tâm công nghiệp trong sự phân công lao động theo lãnh thổ, bao gồm các nhóm:

+ Các trung tâm có ý nghĩa quốc gia

+ Các trung tâm có ý nghĩa địa phương

Dựa vào giá trị sản xuất công nghiệp, chia thành:

+ Các trung tâm rất lớn (TP. HCM)

+ Các trung tâm lớn (Hà Nội, Hải Phòng, Biên Hòa, Thủ Dầu Một, Vũng Tàu)

+ Các trung tâm trung bình (Việt Trì, Đà Nẵng, Nha Trang, Cần Thơ)

+ Vùng ngành: Là tập hợp về lãnh thổ các xí nghiệp cùng loại → đơn ngành

+ Vùng tổng hợp: gồm các xí nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghiệp, trung tâm công nghiệp

Phân bố

ở nước ta có nhiều điểm công nghiệp, các điểm công nghiệp đơn lẻ thường hình thành ở các tỉnh miền núi Tây Bắc, Tây Nguyên

Các khu công công nghiệp phân bố không đồng đều, tập trung nhất ở Đông Nam Bộ (TP. HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu), sau đó đến Đồng bằng sông Hồng (Hà Nội, Hải Phòng) và Duyên Hải miền Trung.

Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng,….

Trên một quy mô lãnh thổ rộng lớn