Bài 5 trang 195 SGK Vật Lý 11

Bài 30: Giải bài toán về hệ thấu kính

Bài 5 (trang 195 SGK Vật Lý 11)

Một thấu kính mỏng phẳng - lồi L₁ có tiêu cự f₁=60 cm được ghép sát đồng trục với một thâu kính mỏng phẳng - lồi khác L₂ có tiêu cự f₂=30 cm.Mặt phẳng có hai thấu kính sát nhau.

Thấu kính (L₁) có đường kình rìa gấp đôi đường kính rìa của thấu kính (L₂). Một điểm sáng S nằm trên trục chính của hệ, trước( L₁)

a) Chứng tỏ có hai ảnh của S được tạo bởi hệ.

b) Tìm điều kiện về vị trí của S để hai ảnh đều thật và hai ảnh đều ảo.

Lời giải

a) Khi chùm tia sáng từ S tới các điểm tới từ miền vành ngoài của thấu kính L₂ trở ra thì chỉ khi đi qua thấu kính L₁ và chùm tia ló sẽ tạo ảnh S₁

Còn chùm tia sáng từ S tới các điểm tới trong trong khoảng từ tâm thấu kính tới miền vành của thấu kính L₂ thì đi qua cả 2 thấu kính L₁ và L₂ và chùm tia ló sẽ tạo ảnh S₂. Như vậy sẽ có 2 ảnh đồng thời được tạo thành.

Sơ đồ tạo ảnh qua thấu kính L₁:

Sơ đồ tạo ảnh của hệ 2 thấu kính đồng trục:

Trong đó:

Vì f₁ ≠ f₁₂ ⇒ d'₁ ≠ d'₂ ⇒ Hai hình ảnh S’₁ và S’₂ không trùng nhau.

b) Vì f₂> f₁₂ nên:

- Điều kiện để hai ảnh S’₁và S’₂đều thật là: d₁ > f₁ = 60cm

- Điều kiện để hai ảnh S’₁và S’₂đều ảo: d₁ > f₁₂ = 20cm.

Xem toàn bộ Giải bài tập Vật lý 11: Bài 30. Giải bài toán về hệ thấu kính