Giải bài tập SGK Sinh 10 Bài 21 ngắn nhất Cánh diều

Hướng dẫn Soạn Sinh 10 Bài 21: Khái niệm, cấu tạo và chu trình nhân lên của virus ngắn gọn nhất bám sát nội dung SGK Sinh học 10 trang 131, 132, 133 bộ Cánh Diều theo chương trình sách mới.

Bài 21: Khái niệm, cấu tạo và chu trình nhân lên của virus trang 131, 132, 133 Sinh học 10 Cánh Diều

Mở đầu: Hình 21.1 mô tả thí nghiệm tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh khảm thuốc lá, Hãy thảo luận và nêu nhận xét về đặc điển mầm bệnh.

Lời giải:

Năm 1892, Dmitri Ivanovsky đã sử dụng một trong những bộ lọc đủ nhỏ để giữ lại vi khuẩn để cho thấy nhựa cây từ một cây thuốc lá bị bệnh vẫn lây nhiễm sang cây thuốc lá khỏe mạnh mặc dù đã được lọc. Và khi phân lập trên môi trường dinh dưỡng, ta không phát hiện bất kì khuẩn lạc vi sinh vật nào.

I. Khái niệm virus

Trả lời câu hỏi trang 131 SGK Sinh học 10: Nêu khái niệm virus, từ đó cho biết virus có những đặc điểm nào khác so với vi khuẩn?

Lời giải:

Virus là dạng sống không có cấu tạo tế bào, kích thước rất nhỏ, sống kí sinh bắt buộc trong tế bào của sinh vật. 

Đặc điểm so sánh	Vi khuẩn	Virus
Cấu trúc	Đơn bào, tồn tại không cần tế bào túc chủ	không có cấu trúc tế bào. Sống trong tế bào làm thay đổi vật chất di truyền của túc chủ
Kích thước	khoảng 1000 nanomet	bằng 1/100 đến 1/10 vi khuẩn
Sinh sản	sinh sản vô tính, phân đôi	xâm nhập vào tế bào túc chủ, tạo ra bản sao DNA/RNA của virus
Điều trị	thuốc kháng sinh, chất sát trùng	chưa có thuốc điều trị, có vacine phòng bệnh
Sự sống	có	chưa xác định

Trả lời câu hỏi trang 131 SGK Sinh học 10: Để nuôi virus , các nhà khoa học sẽ dùng loại môi trường gì?

Lời giải:

Virus sống kí sinh nội bào bắt buộc → Để nuôi virus, các nhà khoa học sẽ dùng loại môi trường có các tế bào chủ thích hợp với virus như vi khuẩn, các loại nấm, động vật, thực vật.

II. Cấu tạo của virus

Trả lời câu hỏi trang 132 SGK Sinh học 10: Quan sát hình 21.2 và cho biết các thành phần cấu tạo virus. Hãy nêu chức năng của các thành phần đó?

Lời giải:

Virus không có cấu trúc tế bào, cấu tạo gồm genome là acid nucleic (ADN hoặc ARN, một mạch hoặc hai mạch) và vỏ capsid.

Virus trần

+ Lõi nucleic acid: mang vật chất di truyền

+ Vỏ capsid : bảo vệ lõi và làm thụ thể cho virus bám lên tế bào bật chủ

Virus có màng bọc

+ Lõi nucleic acid : mang vật chất di truyền

+ Vỏ capsid: bảo vệ lõi

+ Màng bọc phospholipid kép:

+ Gai glycoprotein: thụ thể cho virus bám lên tế bào bật chủ

Trả lời câu hỏi trang 132 SGK Sinh học 10: Quan sát hình 21.3 và cho biết cấu trúc nào của virus đóng vai trò là thụ thể.

Lời giải:

- Ở virus trấn, protein của vỏ capsid thường đóng vai trò làm thụ thế cho virus bám dính lên bề mặt tế bào chủ.

-  Ở virus có màng bọc, các gai glycoprotein trên lớp màng phospholipid kép chính là các thụ thể của virus.

III. Chu trình nhân lên của virus

Trả lời câu hỏi trang 132 SGK Sinh học 10: Quan sát các hình 21.4, 21.5 và mô tả các giai đoạn trong chu trình nhân lên của virus. Em có nhận xét gì về thời gian nhân lên của phage T4 trong tế bào chủ?

Lời giải:

- Các giai đoạn trong chu trình nhân lên của virus: Bám dính → Xâm nhập và đưa vật chất di chuyển vào tế bào chủ → Sinh tổng hợp vật chất di truyền (DNA, RNA, Protein) → Lắp ráp → Giải phóng

- Thời gian nhân lên của phage T4 rất nhanh (chỉ 22 phút đã tạo ra được rất nhiều tế bào mới)

Trả lời câu hỏi trang 132 SGK Sinh học 10: Quan sát các hình 21.4 , 21.5 và cho biết điều gì xảy ra với tế bào chủ khi virus được giải phóng.

Lời giải: 

- Nếu virus được giải phóng ồ ạt thì tế bào chủ bị phá hủy ngay lập tức.

- Nếu virus chui từ từ ra ngoài thì tế bào chủ sẽ bị chết dần.

Trả lời câu hỏi trang 133 SGK Sinh học 10: Tại sao những người bị hội chứng HIV-AIDS thường dễ mắc các bệnh như lở loét da và tiêu chảy?

Lời giải: 

Những người bị hội chứng HIV – AIDS thường dễ mắc các bệnh như lở loét da và tiêu chảy:

- HIV là virus gây suy giảm miễn dịch ở người. Chúng có khả năng gây nhiễm và phá huỷ một số tế bào của hệ thống miễn dịch (tế bào limphô T4 hay T-CD4). Sự giảm số lượng tế bào này làm suy giảm khả năng miễn dịch của cơ thể.

- Khi khả năng miễn dịch của cơ thể bị suy giảm, vi sinh vật gây bệnh sẽ dễ dàng tấn công cơ thể nên những người bị hội chứng HIV – AIDS thường dễ mắc các bệnh như lở loét da, tiêu chảy kéo dài.

Trả lời câu hỏi trang 133 SGK Sinh học 10: Tại sao mỗi loại virus chỉ gây bệnh ở một hoặc một số loài sinh vật nhất định? Cho ví dụ.

Lời giải: 

- Muốn xâm nhập được vào tế bào chủ thì virus phải có thụ thể tương thích với thụ thể của tế bào nên mỗi loại virus chỉ gây bệnh ở một hoặc một số loài sinh vật nhất định.

- Ví dụ: Virus HIV chỉ xâm nhập được vào tế bào lympho T ở người, virus gây bệnh khảm thuốc lá chỉ gây bệnh khảm trên cây thuốc lá,…

>>> Xem toàn bộ: Soạn Sinh 10 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Sinh 10 Bài 21: Công nghệ tế bào trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!