Bài 2 trang 70 sgk Sinh 11 nâng cao

Bài 17. Hô hấp

Bài 2 trang 70 sgk Sinh 11 nâng cao

Trao đổi khí trong hô hấp ở sâu bọ, ở cá, ở chim, ở thú được thực hiện như thế nào?

Lời giải

* Trao đổi khí qua mang:

- Khi miệng cá mở ra, thềm miệng hạ xuống, nắp mang phình ra hai bên, diềm nắp mang đóng, thể tích xoang miệng tăng, áp lực trong khoang miệng giảm do đó nước từ ngoài vào trong miệng.

- Khi miệng cá đóng lại, thềm miệng nâng lên, nắp mang ép vào dẫn tới tăng áp lực ở trong khoang miệng khi diềm nắp mang mở ra nước từ trong xoang miệng đi qua mang ra ngoài. Khi qua mang thì là lúc trao đổi khí xảy ra.

* Trao đổi khí qua ống khí:

- Hệ thống ống khí của côn trùng bào gồm các lỗ thở ở bụng sau đó là hệ thống ống khí hệ thống này phân nhánh đến tận từng tế bào. Khí O₂ và CO₂ được trao đổi trực tiếp giữa tế bào với môi trường không cần cơ quan vận chuyển khí.

- Sự thông khí được thực hiện nhờ sự co bóp của thành bụng và các hoạt động di chuyển của con vật nhất là bay.

* Trao đổi khí qua phối ở chim và thú:

- Ở chim:

   + Khi hít vào các túi khí giãn ra, khí mới giàu O₂ đi vào các túi khí sau và vào phổi, khí cũ ở phổi giàu CO₂ đi vào túi khí trước.

   + Khi thở ra các túi khí xẹp lại, khí mới giàu O₂ đi từ túi khí phía sau vào phổi, khí giàu CO₂ từ túi khí trước theo ống dẫn khí ra ngoài.

+ Ta thấy ở chim cả động tác hít vào và thở ra đều có không khí giàu O₂ qua phổi. từ đó tăng hiệu quả của việc trao đổi khí.

- Ở người: Các trung khu điều hòa hô hấp sẽ điều khiển động tác hít thở. Khi hít vào cơ liên sườn giãn cơ hoành co làm tăng thể tích phổi từ đó làm giảm áp suất và không khí sẽ tràn vào phổi và trao đổi khí với phế nang. Khi thở ra thì cơ liên sườn co cơ hoành giãn làm giảm thể tích phổi từ đó làm tăng áp suất và khí sẽ đi ra ngoài.

Xem toàn bộ Giải sinh 11 nâng cao: Bài 17. Hô hấp