Dung tích phổi khi hít vào thở ra bình thường và gắng sức có thể phụ thuộc vào các yếu tố nào?

Câu hỏi: Dung tích phổi khi hít vào thở ra bình thường và gắng sức có thể phụ thuộc vào các yếu tố nào?

Trả lời:

Dung tích phổi khi hít vào và thở ra lúc bình thường cũng như khi gắng sức có thể phụ thuộc vào các yếu tố sau:

+ Tầm vóc

+ Giới tính

+ Lứa tuổi

+ Tình trạng sức khỏe

+ Sự tập luyện

Cùng Top lời giải tìm hiểu nội dung Hoạt động hô hấp qua bài viết dưới đây nhé.

1. Thông khí ở phổi

Không khí trong phổi cần thường xuyên thay đổi thì mới có đủ O₂ cung cấp liên tục cho máu đưa tới tế bào.

- Ý nghĩa: Giúp không khí trong phổi thường xuyên được đổi mới

- Bản chất: Là cử động hô hấp

* Cử động hô hấp

- Cử động hô hấp gồm 1 lần hít vào và 1 lần thở ra

Cử động hô hấp	Hoạt động của các cơ hô hấp	Vai trò các cơ hô hấp	Thể tích lồng ngực
Hít vào	- Cơ liên sườn ngoài co - Cơ hoành co	- Nâng sườn lên, lồng ngực rộng về 2 bên và phía trước - Mở rộng lồng ngực phía dưới	Tăng
Thở ra	- Cơ liên sườn ngoài giãn - Cơ hoành giãn	- Hạ sườn và thu lồng ngực về vị trí cũ	Giảm

- Vai trò của các cơ quan hô hấp trong cử động hô hấp

   + Khi cơ hô hấp co (giãn) à thể tích lồng ngực tăng (giảm) à gây ra cử động hít vào (thở ra)

* Dung tích khí

 - Khí lưu thông: 500ml

 - Dung tích sống (khí lưu thông khi thở ra gắng sức): 3400 – 4800ml

- Dung tích sống thay đổi tùy theo:

 + Giới tính

 + Tuổi

 + Tầm vóc

 + Tình trạng sức khỏe

 + Sự luyện tập

=> Luyện tập thể dục thể thao và thở sâu để tăng dung tích sống

- Nhịp hô hấp là số cử động hô hấp trong một phút

2. Sự trao đôi khí ở phổi và tế bào

a/. Sự trao đổi khí ở phổi

Sự trao đổi khí ở phổi: Nồng độ oxy trong phế nang cao hơn và nồng độ khí cacbonic trong phế nang thấp hơn so với nồng độ các chất khí tương ứng có ở trong máu của các mao mạch phổi.--> Oxy khuyếch tán từ phế nang vào máu và CO₂ khuyếch tán từ máu vào phế nang.

Sự trao đổi khí được diễn ra trên bề mặt hô hấp. Ở người có khoảng 700 triệu phế bào với diện tích chung là 120m² ở nữ và 130m² ở nam. Lớp mô bì của phế bào rất mỏng khoảng 0,007 mm (0,7µm). Diện tích chung của mao mạch tiếp xúc với phế bào rất lớn, khoảng 6000 m².

Ở phổi diễn ra quá trình trao đổi khí giữa phế nang và máu qua màng phế nang và màng mao mạch bao quanh phế nang.

Từ phân tích thành phần khí, người ta xác định được phân áp (áp suất riêng) của O₂ và CO₂ của không khí trong phế nang và trong máu tĩnh mạch đến phổi, trong máu động mạch đến mô và trong mô.

Phân áp O₂ trong phế nang cao hơn trong mao mạch phổi nên theo quy luật khuêch tán thẩm thấu, O₂ hoà tan trong lớp thành ẩm ướt của phế nang được khuếch tán qua lớp biểu mô và thành mao mạch phổi để vào máu. Còn phân áp CO₂ trong mao mạch phổi lại cao hơn trong phế nang, nên CO₂ khuếch tán từ mao mạch phổi vào phế nang. Sau khi vào mao mạch, O₂ kết hợp với Hb, biến máu từ đỏ thẫm (nghèo O₂) thành máu đỏ tươi (giàu O2) để vận chuyển về tim, rồi từ đó đến các bộ phận cơ thể.

Tốc độ khuếch tán của CO₂ nhanh gấp 25 lần so với O₂.

Ở phổi, do áp suất CO₂ thấp nên KHCO₃ giải phóng thành H₂CO₃ ; H₂CO₃ bị thuỷ phân thành H₂O và CO₂.

Cùng với sự thuỷ phân nhanh của H₂CO₃, CO₂ cùng hơi nước khuếch tán ra ngoài phế nang và cuối cùng được thoát ra ngoài.

b/ Sự trao đổi khí ở tế bào:

Nồng độ o xy trong tế bào thấp hơn và nồng độ cacbonic trong tế báo cao hơn so với nồng độ các chất khí tương ứng có trong máu của các mao mạch tế bào.--> Oxy Khuyếch tán từ máu vào tế bào và cacbonic khuyếch tán từ tế bào vào máu.

Hệ tuần hoàn lấy O₂ từ các phế nang để vận chuyển tới tế bào và lấy CO₂ từ tế bào tới phổi để hệ hô hấp thải ra ngoài.

Hai chu trình luân phiên nhau, liên tục. Nếu một trong hai ngừng thì cơ thể không tồn tại. Không có trao đổi khí ở tế bào thì cơ thể không cần nhu cầu lấy O₂ (vì thực chất tế bào là nơi chi dùng dinh dưỡng,O₂ và là nơi tạo ra các sản phẩm phân hủy như CO₂, các chất thải mà tế bào không xài thì O₂ dư nên cơ thể không có nhu cầu lấy thêm; mặt khác quá trình chuyển hóa vật chất và dinh dưỡng ngay bên trong tế bào để tạo ra năng lượng cho cơ thể hoạt động) mà như vậy thì các chất dinh dưỡng sẽ không được oxi hóa (quá trình chuyển hóa vật chất và dinh dưỡng) do đó không có năng lượng cho cơ thể hoạt động.

Ở mô, các tế bào luôn xảy ra quá trình ôxi hoá các chất hữu cơ, nên hàm lượng O₂ thấp hơn và hàm lượng CO₂ cao hơn nhiều so với trong máu động mạch đến mô.

Chất khí khuyếch tán từ nơi có phân áp cao đến nơi có phân áp thấp. Sự chênh lệch phân áp của mỗi nơi sẽ qui định chiều di chuyển của chất khí.

Ở bảng trên, ta thấy phân áp O₂ trong động mạch đến mô cao hơn ở bào chất, nên O₂ khuếch tán từ máu động mạch sang bào chất của mô. Còn CO₂ lại khuếch tán từ bào chất sang máu động mạch cho đến khi cân bằng phân áp O₂ và CO₂ giữa máu và dịch gian bào. Kết quả làm máu từ đỏ tươi (giàu O₂) thành máu đỏ thẫm (giàu CO₂), theo tĩnh mạch về tim.

Do áp suất CO₂ rất cao, nên CO₂ khuyếch tán qua màng tế bào hồng cầu, CO₂ kết hợp với H₂O tạo thành H₂CO₃ nhờ chất xúc tác cacbonidraza trong hồng cầu. Sau đó H₂CO₃ phân ly thành H⁺ và HCO₃^- , HCO₃^- lại khuếch tán ra ngoài huyết tương và kết hợp với Na⁺ tạo thành NaHCO₃, rồi thành KHCO₃