Câu 3 trang 22 SBT Địa lí 11: Dựa vào câu 1, câu 3 và thông tin thu thập được, viết báo cáo ngắn về đặc điểm và các biểu hiện của nền kinh tế tri thức.

Bài 7. Thực hành: Tìm hiểu nền kinh tế tri thức

Câu 3 trang 22 SBT Địa lí 11: Dựa vào câu 1, câu 3 và thông tin thu thập được, viết báo cáo ngắn về đặc điểm và các biểu hiện của nền kinh tế tri thức.

Lời giải ngắn nhất

Nền kinh tế tri thức là nền kinh tế chủ yếu dựa vào tri thức trên cơ sở phát triển khoa học và công nghệ cao.

Đặc điểm của nền kinh tế tri thức:

Thứ nhất, công nghệ thông tin, truyền thông, những thành tựu về khoa học-kĩ thuật của Cách mạng công nghiệp 4.0 mang tính chất quyết định đến sự phát triển của các nhà sản xuất.

Thứ hai, dịch vụ chiếm tỉ trọng lớn nhất và đóng vai trò chủ yếu trong nền kinh tế, nổi bật là các ngành cần nhiều tri thức.

Thứ ba, giáo dục ngày càng đóng vai trò quan trọng, tạo tiền đề cho sự phát triển kinh tế.

Thứ tư, lao động tri thức chiếm tỉ lệ cao trong hầu hết các lĩnh vực.

Thứ năm, sở hữu trí tuệ (bằng sáng chế, bản quyền, phần mềm hoặc quy trình độc quyền,...) trở thành nguồn lực quan trọng nhất của đất nước.

Biểu hiện của nền kinh tế tri thức:

Thứ nhất, việc thu thập, phân tích dữ liệu cũng như sự phát triển của các thuật toán, trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng được chú trọng.

Thứ hai, các công ty tham gia vào việc tạo ra các công nghệ mới, Al và rô-bốt đang có sự gia tăng vượt bậc trong những năm gần đây.

Thứ ba, phần lớn người lao động trong nền kinh tế tri thức thông thạo vi tính, có kĩ năng tạo ra các mô hình kinh doanh và tài chính.

Thứ tư, mở rộng ồ ạt việc làm STEM, bao gồm một số ngành nghề thuộc các lĩnh vực như khoa học máy tính, kĩ thuật, hoá học, sinh học,... với năng suất lao động rất cao.

Lời giải chi tiết

► Khái niệm

- Kinh tế tri thức là nền kinh tế được phát triển chủ yếu dựa vào tri thức và công nghệ hiện đại.

- Kinh tế tri thức là giai đoạn phát triển cao của lực lượng sản xuất, cao hơn so với kinh tế công nghiệp và kinh tế nông nghiệp. Trong nền kinh tế tri thức, tri thức đóng vai trò quyết định hàng đầu đối với phát triển kinh tế - xã hội.

► Một số đặc điểm của kinh tế tri thức

- Tri thức là nhân tố sản xuất quan trọng nhất, đóng góp chính vào sự phát triển của xã hội.

- Lao động tri thức chiếm tỉ trọng cao trong sản xuất.

- Dịch vụ với các ngành cần nhiều tri thức là chủ yếu trong cơ cấu kinh tế.

- Công nghệ thông tin và truyền thông có tính chất quyết định.

- Công nghệ cao, các thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0 là động lực chủ yếu để phát triển kinh tế - xã hội.

- Giáo dục đóng vai trò quan trọng.

- Quyền sở hữu trí tuệ ngày càng trở nên quan trọng.

- Là một nền kinh tế hướng đến sự phát triển bền vững, thân thiện với môi trường.

► Biểu hiện của kinh tế tri thức

- Một số biểu hiện của kinh tế tri thức:

+ Hoạt động sản xuất kinh doanh nhờ áp dụng nguyên liệu và năng lượng tự nhiên nên tạo ra những sản phẩm sạch và không gây ô nhiễm môi trường. Từ đó tạo tiền đề phát triển bền vững.

+ Sản xuất sản phẩm theo nhu cầu tiêu dùng, luôn luôn có sự cân bằng giữa cung và cầu, hạn chế hàng tồn kho.

+ Cái mới luôn được sáng tạo liên tục chứ không phải từ cái cũ phát triển lên.

+ Quá trình nghiên cứu, sáng tạo của con người luôn không ngừng được thực đẩy, phát triển ra kĩ thuật công nghệ hiện đại.

+ Có sự ứng dụng công nghệ thực tế - ảo trong các hoạt động như học tập, thiết kế, xây dựng, kiến trúc, thực nghiệm khoa học,... giúp tiết kiệm được thời gian, công sức và tiền bạc, đồng thời nâng cao năng suất lao động.

- Một số ví dụ về các sản phẩm ứng dụng của nền kinh tế tri thức:

+ Các nguồn năng lượng tái tạo, như: năng lượng Mặt Trời, năng lượng gió, năng lượng thủy triều,…

+ Các loại rô-bốt thông minh, như: rô-bốt phẫu thuật (trong lĩnh vực y tế); rô-bốt thu hoạch nông sản (trong lĩnh vực kinh tế); rô-bốt chăm sóc trẻ em,…

+ Các phần mềm quản lí hồ sơ học sinh; theo dõi sự tiến bộ của học sinh,… (trong lĩnh vực giáo dục).