Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 10.5 đến 10.7, hãy nêu và phân tích những ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc đối với văn minh Đông Nam Á?
Lời giải:
Từ các hình 10.5 đến 10.7, ta có thể thấy những ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc đối với văn minh Đông Nam Á như sau:
* Ảnh hưởng của văn hóa Đông Nam Á:
- Về tôn giáo: tiếp nhận Hin-đu giáo và Phật giáo để lại dấu ấn sâu đậm trong cách thức tổ chức bộ máy nhà nước và đời sống tinh thần.
- Văn học và chữ viết: chữ Phạn và tác phẩm Ra-ma-y-a-na và các quốc gia đã sáng tạo ra tác phẩm riêng mình như Riêm Kê (Campuchia), Ra-ma Khiên (Thái Lan),…
* Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc:
- Về tôn giáo: Đông Nam Á được truyền bá Nho giáo, Đạo giáo và nhiều học thuyết tư tưởng. Nho giáo có tác động tới tư tưởng chính trị của một số nhà nước quân chủ, tiêu biểu là Việt Nam.
- Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc được thể hiện qua nhiều lĩnh vực như ngôn ngữ, văn học, ẩm thực, trang phục, kiến trúc…
* Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ đến văn hóa Đông Nam Á
– Chữ viết, văn học
Tiếng Sankrit đóng một vai trò quan trọng trong việc truyền tải. Từ chữ Sankrit, các nước Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết đặc trưng cho quốc gia mình. Không những thế, dòng chảy văn học của Đông Nam Á cũng chịu ảnh hưởng nhất định từ Ấn Độ. Điều đó thể hiện rõ nét nhất trong các tác phẩm đậm đà bản sắc dân gian như: Ramayana, Mahabharta, Jakarta, Panchatantra…
– Tôn giáo
Ấn Độ được biết đến là cái nôi của một số tôn giáo lớn như: Ấn Độ giáo, Phật giáo,… Đây là ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ ra bên ngoài khu vực mạnh mẽ nhất.
Phật giáo được du nhập vào Đông Nam Á khá sớm. Nó thâm nhập vào từng quốc gia trong những thời gian không như nhau, bằng những con đường khác nhau và ảnh hưởng của nó cũng không đều nhau. Theo một số nhà nghiên cứu lịch sử, Phật giáo lần đầu tiên xuất hiện tại Đông Nam Á khoảng thế kỉ I-II đầu Công nguyên.
– Nghệ thuật kiến trúc
Thể hiện rõ qua các công trình có tính chất tôn giáo. Có thể nói hầu hết các công trình ở Đông Nam Á không làm theo kiến trúc thì cũng là để thờ một vị thần nào đó của Ấn Độ. Các mô típ điêu khắc, trang trí, kiến trúc chủ đề, các mảng phù điêu,.. mang đậm dấu ấn Ấn Độ.
Các công trình kiến trúc nơi đây rất phong phú, đa dạng và theo những hình mẫu nhất định. Ví dụ như:
Kiến trúc Phật giáo: có hình dạng tháp, mái vòm tròn, chiếc bát úp.
Kiến trúc Islam: mái tròn, cửa vòm, có hình tháp nhọn, sân rộng (Taj Mahal).
Kiến trúc Hindu: nhiều tầng đỉnh tháp nhọn, bên ngoài được trang trí bằng các phù điêu với nhiều hình dạng khác nhau.