Soạn Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 2: Đặc điểm địa hình

Hướng dẫn Soạn Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 2: Đặc điểm địa hình ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 2: Đặc điểm địa hình

Lý thuyết Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 2: Đặc điểm địa hình

Câu hỏi trang 100 Địa Lí 8: Địa hình Việt Nam có sự đa dạng từ đồi núi đến đồng bằng với nhiều sự khác biệt về hình thái, tạo nên những khu vực địa hình khác nhau. Hãy nêu ra một số dạng địa hình chính của nước ta.

Trả lời:

- Một số dạng địa hình chính của nước ta:
+ Địa hình đồi núi

+ Địa hình đồng bằng

+ Địa hình bờ biển và thềm lục địa.

Câu hỏi trang 100 Địa Lí 8: Dựa vào các hình 2.1, 2.2, 2.3 và thông tin trong bài, em hãy trình bày một trong những đặc điểm chủ yếu của địa hình Việt Nam.

Trả lời:

(*) Lựa chọn: Trình bày đặc điểm: địa hình phần lớn là đồi núi

(*) Trình bày:

- Việt Nam có khoảng 3/4 diện tích lãnh thổ đất liền là địa hình đồi núi, kéo dài từ vùng Tây Bắc xuống đến Đông Nam Bộ. Trong đó:

+ Đồi núi thấp có độ cao dưới 1000 m chiếm 85% diện tích;

+ Các miền núi cao trên 2 000 m chỉ chiếm 1% diện tích cả nước.

+ Ở nhiều vùng, núi lấn ra sát biển hoặc bị nước biển nhấn chìm tạo thành các đảo ven bờ.

- Địa hình đồng bằng chiếm 1/4 diện tích đất liền, bao gồm đồng bằng châu thổ và đồng bằng ven biển. Trong đó:

+ Đồng bằng sông Cửu Long và đồng bằng sông Hồng là hai đồng bằng châu thổ có diện tích lớn nhất.

+ Dải đồng bằng ven biển miền Trung tương đối nhỏ hẹp và bị chia cắt bởi các nhánh núi của dãy Trường Sơn đâm ngang ra biển.

Câu hỏi trang 103 Địa Lí 8: Dựa vào hình 2.2 và thông tin trong bài, em hãy trình bày đặc điểm của khu vực địa hình đồi núi.

Trả lời:

- Địa hình đồi núi ở nước ta có sự phân hoá đa dạng thành các khu vực: vùng núi Đông Bắc, vùng núi Tây Bắc, vùng núi Trường Sơn Bắc và Trường Sơn Nam.

* Khu vực Đông Bắc:

+ Phạm vi: nằm ở tả ngạn sông Hồng, từ dãy núi Con Voi đến vùng đồi núi ven biển Quảng Ninh.

+ Đặc điểm địa hình: chủ yếu là đồi núi thấp, có 4 dãy núi hình cánh cung (Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều) chụm lại ở Tam Đảo. Ngoài ra, khu vực Đông Bắc còn có địa hình cac-xtơ (cao nguyên đá Đồng Văn; hệ thống đảo đá vôi trong vịnh Hạ Long).

* Khu vực Tây Bắc:

+ Phạm vi: từ hữu ngạn sông Hồng đến sông Cả.

+ Đặc điểm địa hình: địa hình cao nhất nước ta, với các dãy núi lớn có hướng tây bắc - đông nam như Hoàng Liên Sơn, Pu Đen Đinh, Pu Sam Sao. Trong khu vực còn có các dãy núi thấp, các sơn nguyên và cao nguyên đá vôi; các cánh đồng thung lũng,...

* Khu vực Trường Sơn Bắc:

+ Phạm vi: từ phía nam sông Cả đến dãy Bạch Mã.

+ Đặc điểm địa hình: là vùng núi thấp, hướng tây bắc - đông nam, gồm nhiều dãy núi song song, so le nhau, sườn phía đông hẹp và dốc hơn so với sườn phía tây.

* Khu vực Trường Sơn Nam:

+ Phạm vi: từ phía nam dãy Bạch Mã đến Đông Nam Bộ.

+ Đặc điểm địa hình: gồm các khối núi Kon Tum, khối núi cực Nam Trung Bộ, nghiêng về phía đông và nhiều cao nguyên xếp tầng.

- Ngoài ra còn dạng địa hình chuyển tiếp giữa miền núi và đồng bằng:

+ Ở Bắc Bộ có vùng đồi trung du;

+ Ở Đông Nam Bộ là dạng địa hình bán bình nguyên.

Câu hỏi trang 103 Địa Lí 8: Dựa vào hình 2.2 và thông tin trong bài, em hãy: Trình bày đặc điểm của các khu vực địa hình đồng bằng

Trả lời:

Địa hình đồng bằng ở nước ta được chia thành hai loại là đồng bằng châu thổ và đồng bằng ven biển.

* Đồng bằng châu thổ: điển hình nhất là đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long.

- Đồng bằng sông Hồng:

+ Diện tích: khoảng 15.000 km2, do phù sa sông Hồng và sông Thái Bình bồi đắp.

+ Đặc điểm địa hình: phía bắc còn nhiều đồi, núi sót; ở phía nam có nhiều ô trũng. Đồng bằng sông Hồng có hệ thống đê ven sông ngăn lũ nên chỉ có khu vực ngoài đê được bồi đắp phù sa hằng năm, trong khi khu vực trong đê không được bồi đắp.

- Đồng bằng sông Cửu Long:

+ Diện tích: khoảng 40.000 km2, do phù sa của hệ thống sông Mê Công bồi đắp.

+ Đặc điểm địa hình: có hệ thống kênh rạch chằng chịt và chịu ảnh hưởng sâu sắc của chế độ thuỷ triều. Ngoài ra, đồng bằng còn có một số vùng trũng lớn như Đồng Tháp Mười, tứ giác Long Xuyên và đầm lầy như vùng U Minh,…

* Đồng bằng ven biển miền Trung:

- Diện tích: khoảng 15.000 km2, được hình thành từ phù sa sông hoặc kết hợp giữa phù sa sông và biển.

- Đặc điểm: Dải đồng bằng này kéo dài từ Thanh Hoá đến Bình Thuận với nhiều đồng bằng nhỏ, hẹp. Một số đồng bằng có diện tích lớn như đồng bằng Thanh Hoá, Nghệ An, Quảng Nam, Tuy Hoà.

Câu hỏi trang 104 Địa Lí 8: Dựa vào hình 2.2, hình 2.5 và thông tin trong bài, em hãy trình bày đặc điểm địa hình bờ biển và thềm lục địa nước ta.

Trả lời:

- Địa hình bờ biển nước ta khá đa dạng:

+ Các đồng bằng châu thổ, các bãi triều

+ Một số nơi núi lan ra sát biển làm cho đường bờ biển khúc khuỷu với các mũi đã, bán đảo, vũng, vịnh sâu,…

+ Ven biển Trung Bộ còn xuất hiện kiểu địa hình cồn cát, đầm phá.

- Địa hình thềm lục địa:

+ Mở rộng ở khu vực vịnh Bắc Bộ, vùng biển phía nam và tây nam.

+ Thu hẹp ở miền Trung.

Luyện tập - Vận dụng

Câu 1. Hoàn thành thông tin về các khu vực địa hình đồi núi theo bảng gợi ý dưới đây.

Trả lời

Khu vực	Phạm vi	Đặc điểm hình thái
Tây Bắc	Hữu ngạn sông Hồng đến sông Cả	Hướng núi: Tây Bắc – Đông Nam như Hoàng Liên Sơn (đỉnh Fansipan), Phu Đen Định, Pu Sam Sao. Có độ cao đồ sộ nhất Việt Nam
Đông Bắc	Tả ngạn sông Hồng	Chủ yếu là đổi núi thấp, có 4 dãy núi hình cánh cung (Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều) chụm lại ở Tam Đảo.
Trường Sơn Bắc	Từ phía nam sông Cả đến dãy Bạch Mã	Là vùng núi thấp, hướng tây bác - đông nam, gồm nhiều dãy núi song song, so le nhau, sườn phía đông hẹp và dốc hơn so với sườn phía tây.
Trường Sơn Nam	Từ phía nam dãy Bạch Mã đến Đông Nam Bộ	Gồm các dãy núi nghiêng về phía đông và nhiều cao nguyên xếp tầng.

Câu 2. So sánh đặc điểm địa hình của đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long

Trả lời

* Giống nhau: Cả đồng bằng sông Hồng và sông Cửu Long đều được thành tạo và phát triển do phù sa sông bồi tụ dần trên vịnh biển nông, thềm lục địa mở rộng, nên đất đai của hai vùng đều có màu mỡ.

* Khác nhau:

- Đồng bằng sông Hồng: Vùng này có cao rìa phía Tây - Tây Bắc, thấp dần phía Đông, và bị chia cắt thành nhiều ô, với diện tích khoảng 15.000km².

- Đồng bằng sông Cửu Long: Vùng này có địa hình thấp, bằng phẳng, với mạng lưới sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, và diện tích hơn 40.000 km².

Câu 3. Hãy thực hiện một trong hai nhiệm vụ sau:

- Nhiệm vụ 1: Viết một báo cáo ngắn để mô tả những đặc điểm chủ yếu của địa hình nơi em sinh sống

- Nhiệm vụ 2: Thu nhập thông tin và hình ảnh về tác động của con người đã làm thay đổi địa hình ở địa phương em

Trả lời

- Nhiệm vụ 1:

Đồng bằng sông Cửu Long, thuộc khu vực Tây Nam Bộ, là một đồng bằng được hình thành bởi phù sa của hệ thống sông Mê Kông hàng năm. Diện tích của đồng bằng này rộng lớn hơn Đồng bằng sông Hồng, khoảng 40.000 km² và địa hình của nó cũng thấp và bằng phẳng hơn. Khác với Đồng bằng sông Hồng, đồng bằng này không có đê, nhưng lại có mạng lưới sông ngòi và kênh rạch dày đặc tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông đường thủy và các hoạt động đánh bắt, nuôi trồng thủy sản. Trong mùa lũ, dòng nước ngập trên diện tích rộng, còn vào mùa cạn, nước triều lấn rất mạnh. Gần 2/3 diện tích của đồng bằng này là đất mặn và đất phèn, vì vậy nó hình thành các vùng trũng lớn như Đồng Tháp Mười, Tứ giác Long Xuyên. Vùng cực nam của Việt Nam là một đồng bằng trải dài về phía đông nam đến đồng bằng sông Cửu Long rộng lớn. Hầu như toàn bộ khu vực nằm gần mực nước biển, ngoại trừ các mỏm đá vôi nổi lên trong và xung quanh Hà Tiên, gần biên giới với Campuchia và các đảo đá vôi gần bờ biển. Phú Quốc, một hòn đảo đá granit lớn, nằm xa hơn trong Vịnh Thái Lan và có một khu vực rừng núi ở phía bắc.

- Nhiệm vụ 2: Thu thập thông tin và hình ảnh về tác động của con người đã làm thay đổi địa hình ở địa phương em.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Địa lí 8 Chân trời sáng tạo

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 2: Đặc điểm địa hình trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!