Soạn Công nghệ 11 Cánh Diều Bài 4: Vật liệu thông dụng và vật liệu mới dùng trong cơ khí

Hướng dẫn Soạn Công nghệ 11 Cánh Diều Bài 4: Vật liệu thông dụng và vật liệu mới dùng trong cơ khí ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 4: Vật liệu thông dụng và vật liệu mới dùng trong cơ khí

Lý thuyết Công nghệ 11 Cánh Diều Bài 4: Vật liệu thông dụng và vật liệu mới dùng trong cơ khí

Khởi động trang 11 Công nghệ 11 Cánh Diều

Câu hỏi: Quan sát hình 4.1 và cho biết các sản phẩm dưới đây được làm từ vật liệu gì?

Trả lời:

- Trục khuỷu động cơ làm từ hợp kim.

- Thân trụ trước cứu hỏa làm bằng hợp kim

Câu hỏi trang 18 Công nghệ 11 Cánh Diều

Câu hỏi 1: Trình bày tính chất của gang

Trả lời:

Tính chất của gang là: cứng và giòn, có nhiệt độ nóng chảy thấp, dễ đúc.

Câu hỏi 2: Hãy kể tên một số sản phẩm hoặc một bộ phận của sản phẩm trong gia đình em được làm từ gang.

Trả lời:

Một số bộ phận của động cơ xe máy được làm bằng gang như: bánh đà, vỏ máy, bệ máy

Câu hỏi trang 19 Công nghệ 11 Cánh Diều

Câu hỏi 1: Tính chất của thép carbon và thép hợp kim khác nhau như thế nào?

Trả lời:

Thép carbon có thành phần chính là sắt và carbon. Thép carbon có cơ tính không cao bằng thép hợp kim, dễ bị ăn mòn hoá học, thường được dùng để chế tạo các chi tiết chịu tải trong nhỏ và vừa như: bánh răng, trục, ốc vít, đục, dũa,...

Thép hợp kim là loại thép mà ngon sắt và carbon, các nguyên tố khác như Cr, Ni. Mg với hàm lượng nhất định được đưa vào để làm thay đổi tính chất cho phù hợp với yêu cầu sử dụng. Thép hợp kim có độ bền, độ cứng và tinh chịu nhiệt cao hơn thép carbon. Thep hợp kim được dùng để chế tạo các chi tiết chịu tải trọng lớn, các dụng cụ sản phẩm có tính chất đặc biệt như chịu được nhiệt độ cao, không gỉ,.... 

Câu hỏi 2: Kể tên một số sản phẩm được làm từ thép carbon và thép hợp kim mà em biết

Trả lời:

- Sản phẩm làm từ thép cacbon: bánh răng, trục, ốc vít, …

- Sản phẩm làm từ thép hợp kim: ổ bi, thước cặp, dao phay, dao tiện, …

Câu hỏi trang 20 Công nghệ 11 Cánh Diều

Câu hỏi 1: Nêu tính chất của hợp kim nhôm

Trả lời:

Tính chất của hợp kim nhôm là: màu trắng bạc, khối lượng riêng nhỏ, tính dẫn điện, dẫn nhiệt cao, chống ăn mòn tốt, dẻo.

Câu hỏi 2: Kể tên một số sản phẩm cơ khí được làm bằng hợp kim nhôm mà em biết

Trả lời:

- Một số sản phẩm cơ khí được làm bằng hợp kim nhôm mà em biết: vỏ máy bay, pít tông, vành bánh xe, chân vịt tàu thủy,…

Câu hỏi trang 21 Công nghệ 11 Cánh Diều

Câu hỏi 1: Nêu tính chất của hợp kim đồng

Trả lời:

Tính chất của hợp kim đồng: Có độ dẻo cao, khả năng chống ăn mòn tốt trong nhiều môi trường, có tính dẫn nhiệt và dẫn điện rất tốt.

Câu hỏi 2: Vì sao các chi tiết như ống nối, bạc đỡ được làm từ đồng thau, các chi tiết như bạc lót, ổ trượt được làm từ đồng thanh?

Trả lời:

Các chi tiết trên đều đòi hỏi độ bền, độ dẻo, độ chống mài mòn. Nhưng ống nối và bạc đỡ đòi hỏi khả năng chịu áp lực tốt, mà đồng thau lại đáp ứng được nhu cầu đó.

Câu hỏi 3: Vì sao đá mài, đĩa cắt thường được làm bằng gốm ô xit? Kể tên một số sản phẩm được làm từ gốm ô xit mà em biết?

Trả lời:

- Đá mài, đĩa cắt thường được làm bằng gốm ô xit vì nó có độ bền nhiệt và độ bền cơ học rất cao.

Câu hỏi trang 22 Công nghệ 11 Cánh Diều

Câu hỏi 1: Vì sao nhựa nhiệt rắn được sử dụng để chế tạo các chi tiết như ổ đỡ, bánh răng?

Trả lời:

Nhựa nhiệt rắn được sử dụng để chế tạo các chi tiết như ổ đỡ, bánh răng vì nó có độ bền, độ cứng cao và chịu được nhiệt độ cao hơn nhựa nhiệt dẻo.

Câu hỏi 2: Kể tên một số chi tiết máy được làm bằng nhựa nhiệt rắn mà em biết?

Trả lời:

- Một số chi tiết máy được làm bằng nhựa nhiệt rắn mà em biết: băng tải, bánh xe, ổ đỡ, bánh răng, …

Câu hỏi 3: Vì sao các sản phẩm ở hình 4.11 được làm bằng cao su mà không phải vật liệu khác?

Trả lời:

Các sản phẩm dây đai, vòng đệm được làm bằng cao su mà không làm bằng các vật liệu khác vì cao su có tính đàn hồi, độ bền dẻo cao, chịu mài mòn, chịu ma sát tốt.

Câu hỏi trang 23 Công nghệ 11 Cánh Diều

Câu hỏi 1: Vì sao vật liệu composite nền kim loại được sử dụng làm mảnh lỡi cắt của dao tiện, dao phay (hình 4.12)?

Trả lời:

Vật liệu composite nền kim loại được sử dụng làm mảnh lỡi cắt của dao tiện, dao phay vì nó có độ cứng, độ bền cơ học và độ bền nhiệt cao, có thể làm việc ở nhiệt độ lên đến 1000⁰C.

Câu hỏi 2: Vì sao vật liệu composite nền hữu cơ được sử dụng chế tạo thân vỏ xuồng, ca nô, nhà vui chơi trẻ em?

Trả lời:

Composite nền hữu cơ có đặc điểm bền nhẹ, chống ăn mòn, chịu va đập tốt và chịu được nhiệt độ cao.

Câu hỏi 3: Vật liệu nano có tính chất gì? Kể tên một số ứng dụng của vật liệu nano

Trả lời:

- Vật liệu nano có tính chất mới so với trạng thái bình thường:

+ Nhôm bổ sung hạt nano làm độ bền và độ dẻo tăng lên nhiều lần.

+ Gốm sứ kết hợp hạt nano có cường độ và tính dẻo cao nhiều lần gốm sứ truyền thống.

Luyện tập và Vận dụng

Câu hỏi Luyện tập: Liệt kê tính chất và ứng dụng của các vật liệu theo gợi ý ở bảng 4.1 dưới đây:

Bảng 4.1. Tính chất, ứng dụng của một số vật liệu

Vật liệu	Tính chất	Ứng dụng
Gang
Thép
Hợp kim đồng
Hợp kim nhôm
Gốm oxit
Nhựa nhiệt rắn
Cao su

Trả lời:

Vật liệu	Tính chất	Ứng dụng
Gang	- Cứng và giòn, nhiệt độ nóng chảy thấp, dễ đúc. - Có 3 loại: + Gang xám: độ cứng thấp, dễ gia công, dễ đúcm chịu nén tốt + Gang trắng: cứng, giòn, khó cắt gọt + Gang dẻo: đàn hồi tốt	Đúc các chi tiết có hình dạng phức tạp, chịu tải trọng tĩnh và ít chịu va đập, các chi tiết chịu mài mòn và ma sát. Ví dụ: bệ máy, vỏ máy,…
Thép	- Độ bền, dẻo, dễ gia công - có 2 loại: + Thép carbon: dễ bị ăn mòn + Thép hợp kim: độ bền, độ cứng, chịu nhiệt cao	- Thép carbon dùng để chế tạo các chi tiết chịu tải trọng nhỏ và vừa như: bánh răng, trục, ốc, vít,.. - Thép hợp kim chế tạo các chi tiết chịu tải trọng lớn như: các dụng cụ cắt gọt, các sản phậm chịu nhiệt độ cao như: ổ bi, dao phay, dụng cụ nhà bếp,…
Hợp kim đồng	- Độ dẻo cao, chống ăn mòn, dẫn nhiệt và dẫn điện rất tốt. - Có 2 loại: + Đồng thau: chịu áp lực tốt, độ bền, độ dẻo và chịu áp lực cao + Đồng thanh: có độ bền, dẻo, chống mài mòn ma sát cao	- Đồng thau dùng để chế tạo các chi tiết máy dạng ống, tấm, thanh như ống nối, ống lót, bạc đỡ,… - Đồng thanh dùng để chế tạo các chi tiết chịu màn mòn trong công nghiệp như: ổ trượt, bạc lót, bánh vít,…
Hợp kim nhôm	Có màu trắng bạc, khối lượng riêng nhỏ, tính dẫn nhiệt, dẫn điện cao, chống ăn mòn tốt, dẻo	chế tạo các sản phẩm trong chế tạo máy, xây dựng, dụng cụ nhà bếp như: vỏ máy bay, chân vịt tàut hủy, thìa, nồi, xoong,…
Gốm oxit	Độ bền nhiệt và độ bền cơ học cao	Chế tạo đá mài, đĩa cắt, lưỡi cắt của dụng cụ cắt,…
Nhựa nhiệt rắn	Độ bền, độ cứng cao và chịu được nhiệt độ cao, không có khả năng tái chế	Dùng làm nhiều chi tiết máy như: băng tải, trục bánh xe, bánh răng,…
Cao su	có tính đàn hồi, độ bền, độ dẻo cao, chịu mài mòn, chịu ma sát tốt	Làm săm, lốp, dây đai, băng tải, vòng đệm,…

Câu hỏi Vận dụng: Kể tên một số sản phẩm trong trường học của em được làm từ các vật liệu cơ khí. Giải thích vì sao chúng được làm từ vật liệu đó?

Trả lời:

- Một số sản phẩm trong trường học của em được làm từ các vật liệu cơ khí là:

Song sắt cửa sổ, quạt trần

- Song sắt cửa sổ làm bằng sắt: chi phí rẻ, chắc chắn

>>> Xem toàn bộ: Soạn Công nghệ 11 Cánh diều

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn soạn Soạn Công nghệ 11 Cánh Diều Bài 4: Vật liệu thông dụng và vật liệu mới dùng trong cơ khí trong bộ SGK Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!