Cơ quan chuyên viết sử thời Trần có tên là gì?

Thời Trần đã để lại những thành tựu có giá trị lớn trong đời sống văn hóa mà thời Lý chưa có được chứng tỏ Đại Việt dưới thời Trần là một quốc gia cường thịnh. Vậy trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học – kĩ thuật, nghệ thuật của thời Trần được thể hiện cụ thể như nào? Và cơ quan chuyên viết sử thời Trần có tên là gì? Hãy cùng Top lời giải đi tìm hiểu nhé!

Câu hỏi: Cơ quan chuyên viết sử thời Trần có tên là gì?

A. Quốc sử quán

B. Quốc sử viện

C. Ngự sử đài

D. Hàn lâm viện

Trả lời

Đáp án B. Quốc sử việt

Cơ quan chuyên viết sử thời Trần có tên là Quốc sử viện.

Giải thích của Top lời giải lý do vì sao chọn B là đúng

Cơ quan chuyên viết sử thời trần có tên là Quốc sử viện do Lê Văn Hưu đứng đầu, ông đã biên soạn xong bộ Đại Việt sử ký (1272) – bộ chính sử đầu tiên có giá trị của nước ta.

>>> Xem thêm: Bộ luật nào được ban hành dưới thời Trần?

Kiến thức tham khảo về Quốc sử viện

1. Quốc sử quán - Quốc sử viện

Người đọc sử nước nhà không xa lại gì với cái tên “Quốc sử quán” cả. Đó là nơi đã cho ra đời các bộ sử tuyệt vời như Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Đại Nam thực lục, Đại Nam liệt truyện, Đại Nam hội điển,...

Những tưởng Quốc sử quán là cơ quan chuyên biệt được lập ra từ các triều đại trước. Nhưng thực tế là mới ở triều Nguyễn, cụ thể là đời vua Minh Mạng mới sử dụng cái tên này. Thực lục - Đệ nhị kỷ chép: “Canh Thìn, Minh Mạng năm thứ 1 [1820]... Bắt đầu dựng Quốc sử quán... Bèn sai chọn đất ở bên tả trong Kinh thành, họp thợ xây đắp, hơn một tháng thì xong.”

Đây có thể nói là lần đầu tiên nơi biên chép lại sử nước nhà được mang cái tên này và cũng là lần đầu tiên có công sở riêng biệt. Sang năm Minh Mạng thứ 2 thì đặt chức Tổng tài, Phó tổng tài và các thuộc quan để soạn sử sách. Khi ấy Thự Chưởng Hữu quân Nguyễn Văn Nhân được bổ làm Tổng tài, các quan Thượng thư là Trịnh Hoài Đức và Phạm Đăng Hưng được bổ làm Phó tổng tài.

Cái tên Quốc sử quán này có lẽ là học theo nhà Thanh bên Trung Quốc. Tháng Tư năm Khang Hy thứ 29, triều đình lập Quốc sử quán để biên chép về “Tam triều quốc sử” (tức ba đời Thái tổ, Thái tông, Thế tổ nhà Thanh). Đứng đầu Quốc sử quán nhà Thanh cũng là chức Tổng tài, ban đầu do Đại học sĩ Vương Hy đảm nhiệm.

(chú thích: Trong Lịch triều có nhắc tới Nguyễn Nghiễm được bổ chức Tổng tài Quốc sử quán, có lẽ là nhầm với Tổng tài Quốc sử [viện].)

Trước đó, cả ở ta là Trung Quốc đều lập Quốc sử viện làm cơ quan biên chép sách vở của triều đình. Cũng phải nói thêm rằng chính quyền Dân quốc của Tổng thống Tôn Trung Sơn không thiết lập Quốc sử quán mà quay lại dùng cái tên Quốc sử viện

2. Quốc sử viện nước ta

Thời nhà Lý không sao khảo được, phải tới nhà Trần mới có ghi chép về cơ quan chuyên việc chép sử. Lịch triều hiến chương loại chí cho rằng Quốc sử viện đã có mặt ở thời Trần với việc phân chia quán, các, sảnh, cục, đài, viện. Toàn thư cũng ghi chép về chức quan thuộc Quốc sử viện ở thời nhà Trần, đó là Lê Văn Hưu với việc “Hàn lâm viện học sĩ kiêm Quốc sử viện Giám tu Lê Văn Hưu vâng sắc chỉ soạn xong bộ Đại Việt sử ký từ Triệu Vũ đế đến Lý Chiêu Hoàng, gồm 30 quyển, dâng lên.”

Qua những ghi chép của Toàn thư thì ta có thể thấy thuộc quan trong Quốc sử viện có thể là quan viên các cơ quan khác kiêm nhiệm, như Nguyễn Trung Ngạn thời Trần làm An phủ sứ Nghệ An kiêm Quốc sử viện Giám tu quốc sử, hay Ngô Sĩ Liên thời Lê là Đô ngự sử đài kiêm Sử quan Tu soạn, Vũ Quỳnh thời Lê Trung hưng là Binh bộ thượng thư, Quốc tử giám tư nghiệp kiêm Sử quan đô tổng tài. Điều này có nghĩa là ông Trung Ngạn trị nhậm ở Nghệ An và làm quốc sử ở đó luôn, ông Ngô Sĩ Liên ngồi ở Ngự sử đài và làm quốc sử ở đó luôn, còn ông Vũ Quỳnh cũng ngồi ở bộ Binh mà biên quốc sử. Cũng qua các mẩu chuyện giữa vua và sử quan được chép trong sử thư, mà ta có thể lượm lặt được đôi điều về nơi lưu trữ sử thư ở thời Trần và Lê.

Nhâm Ngọ <1342> Thượng hoàng ngự đến Ngự sử đài. Giám sát ngự sử Doãn Định và Nguyễn Như Vi bị bãi chức. Bấy giờ đã trùng tu xong Ngự sử đài. Sáng sớm, Thượng hoàng ngự tới, Ngự sử Trung tán là Lê Duy theo hầu Thượng hoàng trở về cung rồi, Doãn Định và Nguyễn Như Vi mới đến, bèn làm sớ kháng nghị, nói là Thượng hoàng không được vào Ngự sử đài và hặc tội Lê Duy không biết can ngăn, lời lẽ rất gay gắt. Thượng hoàng gọi đến dụ họ rằng: “Ngự sử đài cũng là một trong các cung điện, chưa từng có cung điện nào mà thiên tử không được vào. Vả lại, trong Ngự sử đài xưa kia còn có chỗ để Thiên tử giảng học. Các bạ thư chi hậu dâng hầu bút nghiên đều ở đó cả. Đó việc cũ Thiên tử vào Ngự sử đài. Ngày xưa Đường Thái tông còn xem Thực lục, huống chi là vào đài!”

Cứ như vậy mà suy thì Ngự sử đài ngoài việc là nơi Thiên tử giảng học thì cũng là nơi lưu trữ sử thư, cho nên Thượng hoàng Trần Minh tông mới vịn vào việc Đường Thái tông bên Trung Quốc ngày xưa đòi xem Thực lục để trách các quan viên Ngự sử đài. Điển tích Đường Thái tông đòi xem Thực lục còn được Lê Thánh tông áp dụng về sau: “Vua muốn xem quốc sử, sai nội quan tới Hàn lâm viện dụ riêng sử quan Lê Nghĩa rằng: “Trước kia, Phòng Huyền Linh làm sử quan, Đường Thái tông muốn xem Thực lục, Huyền Linh không cho xem. Nay ngươi với Huyền Linh thì ai hơn?” Thoạt tiên Lê Nghĩa không chịu, nhưng rồi nội quan nhiều lần dụ rằng vua muốn xem để biết có lỗi gì còn sửa. Cuối cùng Nghĩa phải “dâng những ghi chép hằng ngày lên. Vua xem xong trả lại cho Sử viện.” Không rõ sử viện có nằm trong Hàn lâm viện hay Ngự sử đài không, nhưng chí ít thì ta biết Lê Nghĩa thường làm việc tại Hàn Lâm viện, giống như Lê Văn Hưu ở thời nhà Trần.

Trở lại với câu chuyện Trần Phổ thời nhà Trần, Toàn thư chép: “Ngự sử Trung tướng (sau đổi là Trung úy) Trần Chu Phổ cũng dang tay theo mọi người, nhưng không hát câu gì khác, chỉ nói: ‘Sử quan ca rằng, sử quan ca rằng. ”Ta thấy Trần Chu Phổ là Ngự sử Trung tướng, quản lý Ngự sử đài (trước kia Lê Phụ Trần từng làm chức này), và kiêm việc chép sử. Ông là người viết cuốn sử có tên Việt chí trước thời Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu.

----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn tìm hiểu về Quốc sử viện. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tốt!