Cơ chế điều hòa sinh sản là gì?

Đáp án chi tiết, dễ hiểu của Top lời giải cho câu hỏi: “Cơ chế điều hòa sinh sản là gì?” cùng với những kiến thức mở rộng hay nhất là tài liệu dành cho các bạn học sinh tham khảo để học tập tốt hơn

Câu hỏi: Cơ chế điều hòa sinh sản là gì?

Trả lời:

Cơ chế điều hòa sinh sản:

Điều hòa sinh sản chủ yếu là điều hòa sinh tinh và sinh trứng. Trong điều hòa sinh tinh và sinh trứng, hệ nội tiết đóng vai trò chủ yếu. Thần kinh và các nhân tố môi trường cũng ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng. Các hoocmôn ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng, cơ chế ức chế ngược giúp điều hòa nồng độ hoocmôn sinh dục, hệ thần kinh và các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng.

Xem thêm:

>>> Cơ chế điều hòa sinh sản

Kiến thức tham khảo về cơ chế điều hòa sinh sản:

1. Cơ chế điều hoà sinh tinh:

- Khi có kích thích từ môi trường, vùng dưới đồi tiết ra hoocmôn GnRH kích thích tuyến yên tiết FSH và LH:

+ FSH: kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng.

+ LH kích thích tế bào kẽ (tế bào lêiđich) sản xuất testostêrôn, testostêrôn kích thích sản sinh ra tinh trùng.

- Khi nồng độ testostêrôn trong máu tăng cao thì hoocmôn này sẽ gây ức chế ngược lên vùng dưới đồi và tuyến yên làm hai bộ phận trên giảm tiết GnRH, FSH, LH. Nhờ vậy mà nồng độ testostêrôn trong máu dần hạ xuống đến mức ổn định.

2. Cơ chế điều hòa sinh trứng

- Khi có kích thích, vùng dưới đồi tiết ra hoocmôn GnRH kích thích tuyến yên tiết FSH và LH:

+ FSH kích thích nang trứng phát triển và tiết ra Ơstrôgen.

+ LH làm trứng chín, rụng và tạo thể vàng, thể vàng tiết prôgestêrôn và ơstrôgen → Prôgestêrôn và ơstrôgen làm cho niêm mạc dạ con phát triển dày lên.

- Khi nồng độ prôgestêrôn và ơstrôgen trong máu tăng cao gây ức chế ngược, vùng dưới đồi và tuyến yên giảm tiết GnRH, FSH và LH.

* Vai trò của các loại hooc môn đến quá trình sinh trứng:

Ví dụ:

– Ở vùng nhiệt đới, chu kì chín và rụng trứng của chuột là 5 ngày, bò 21 ngày, lợn 24 ngày, trâu 25 ngày. Số lượng trứng rụng trong mỗi chu kì cũng khác nhau.

– Ở người, trứng chín và rụng diễn ra theo chu kì tháng, trung bình cứ sau 28 ngày lại có một trứng chín và rụng.

3. Một số câu hỏi về cơ chế điều hòa sinh trứng

- Phụ nữ uống thuốc tránh thai (chứa progestrogen hoặc progestrogen + estrogen) có thể tránh được mang thai, tại sao?

- Khi uống thuốc tránh thai hằng ngày, nồng độ các hocmôn prôgestêron và ơstrôgen nhân tạo trong máu cao ức chế lên tuyến yên và vùng dưới đồi, làm vùng dưới đồi giảm tiết GnRH, tuyến yên giảm tiết FSH và LH. Do nồng độ các hocmôn GnRH, FSH, LH giảm nên trứng không chín và không rụng, giúp tránh được mang thai

- Hãy giải thích tại sao trong suốt thời kì mang thai ở người sẽ không thể xảy ra hiện tượng kinh nguyệt.

+ Sau khi rụng trứng, phần còn lại của nang trứng biến thành thể vàng tiết progesteron, cùng với ostrogen sẽ tác động đến niêm mạc dạ con, làm niêm mạc dày lên, tích đầy máu (có mạng lưới mao mạch dày đặc) để chuẩn bị cho sự làm tổ của phôi trong dạ con.

+ Nếu trứng không được thụ tinh (không có hợp tử, không có phôi), thể hoàng thoái hóa đi → không còn progesteron niêm mạc tróc ra → chảy máu : hiện tượng kinh nghuyệt.

+ Trong quá trình mang thai (trứng đã thụ tinh) → hợp tử phát triển thành phôi bám vào niêm mạc dạ con hình thành nhau thai (để nuôi phôi). Nhau thai tiết HCG (hoocmon kích dục nhau thai ) có tác dụng duy trì thể vàng → tiếp tục tiết progesteron → niêm mạc không bị tróc → không xảy ra hiện tượng kinh nguyệt.

4. Các nhân tố ảnh hưởng đến cơ chế điều hòa sinh sản

   - Quá trình sinh tinh và sinh trứng tuy hoạt động theo cơ chế điều hoà của thần kinh và thể dịch nhưng chúng có thể bị rối loạn do một số yếu tố nội tại hay ngoại sinh, ví dụ : stress, lo âu, sợ hãi, suy dinh dưỡng,…

– Sự hiện diện và mùi của con đực tác động lên hệ thần kinh và nội tiết, qua đó ảnh hưởng đến quá trình phát triển, chín và rụng của trứng và ảnh hưởng đến hành vi sinh dục của con cái.

– Thiếu ăn, suy dinh dưỡng, chế độ ăn uống không hợp lí gây rối loạn quá trình chuyển hoá vật chất trong cơ thể, từ đó ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng.

– Người nghiện thuốc lá, nghiện rượu, nghiện ma tuý có quá trình sinh trứng bị rối loạn, tinh hoàn giảm khả năng sản sinh tinh trùng.