Chuyển động đều là gì?

Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian. Hãy cùng Toploigiai tìm hiểu rõ hơn về chuyển động đều qua bài viết dưới đây!

Định nghĩa

- Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian.

- Ví dụ: + Một chiếc xe lửa đi từ trạm này sang trạm khác.

             + Trái Đất chuyển động xung quang Mặt Trời.

Công thức tính của một chuyển động đều

Công thức tính vận tốc của một chuyển động đều:

v = s/t

Trong đó:

+ v: Vận tốc của chuyển động đều

+ t: Thời gian chuyển động

+ s: Quãng đường đi được trong khoảng thời gian t

Ví dụ:

Một đoàn tàu đi được quãng đường 150 km sau 5 giờ, tính vận tốc trung bình của đoàn tàu đó.

Vận tốc = 150/5= 30 (km/h)

Vận tốc trung bình của chuyển động không đều

- Vận tốc trung bình của một vật đang chuyển động không đều trên một quãng đường được tính bằng công thức :

v_tb= s/t

- Trong đó: + s là quãng đường đi được, 

                  + t là thời gian để đi hết quãng đường đó.

- Lưu ý: Chuyển động không đều là chuyển động thường gặp hằng ngày của các vật. Trong chuyển động không đều, vận tốc thay đổi theo thời gian. Chẳng hạn ô tô, xe máy chuyển động trên đường, vận tốc liên tục thay đổi thể hiện ở số chỉ tốc kế.

- Khi đề cập đến chuyển động không đều, người ta thường đưa ra khái niệm vận tốc trung bình : v_tb = s/t

- Vận tốc trung bình trên những đoạn đường khác nhau thường có giá trị khác nhau, vì vậy phải nêu rõ vận tốc trung bình trên đoạn đường cụ thể (hoặc trong thời gian cụ thể).

- Vận tốc trung bình không phải là trung bình cộng của các vận tốc.

Ví dụ: Nếu một vật chuyển động được hai đoạn đường liên tiếp s₁ với vận tốc v₁ trong khoảng thời gian t₁ và s₂ với vận tốc v₂ trong khoảng thời gian là t₂,  thì vận tốc trung bình trên cả quãng đường là:

v_tb = (s₁+s₂) / (t₁+t₂) chứ không phải là: v_tb = (v₁+v₂)/2

Một số bài tập minh họa

- Xác định chuyển động đều - chuyển động không đều của các chuyển động sau:

+ Ô tô khi khởi hành 

- Vận tốc của ô tô phải tăng dần thì xe mới chạy được ⇒ chuyển động không đều

+ Xe đạp khi xuống dốc càng xuống cuối dốc xe càng chuyển động nhanh ⇒ chuyển động không đều

+ Tàu hỏa vào ga khi vào ga tàu có xu hướng giảm dần vận tốc ⇒ chuyển động không đều

+ Điểm trên đầu của cánh quạt khi quạt chạy ổn định   

- Hướng dẫn:

- Các chuyển động trên chúng ta không xác định được chính xác độ lớn của vận tốc nên chúng ta dựa vào đặc điểm của chuyển động.

+ Ô tô khi khởi hành: vận tốc của ô tô phải tăng dần thì xe mới chạy được ⇒ chuyển động không đều

+ Xe đạp khi xuống dốc: càng xuống cuối dốc xe càng chuyển động nhanh ⇒ chuyển động không đều

+ Tàu hỏa vào ga: khi vào ga tàu có xu hướng giảm dần vận tốc ⇒ chuyển động không đều

+ Điểm trên đầu của cánh quạt khi quạt chạy ổn định: khi chạy ổn định tốc độ quay của quạt xác định ⇒ chuyển động đều