[Cánh Diều] Giải GDCD 6 Bài 5: Tự lập

Hướng dẫn Giải GDCD 6 Bài 5: Tự lập chi tiết, đầy đủ nhất, bám sát nội dung bộ SGK Cánh Diều, giúp các em học tốt hơn.

I. Khởi động GDCD 6 bài 5 Cánh Diều

- Những việc làm nào em có thể tự làm ở nhà, ở trường để thể hiện tính tự lập.

Gợi ý trả lời câu hỏi GDCD 6 Bài 5 trang 23

- Những việc làm nào em có thể tự làm ở nhà, ở trường để thể hiện tính tự lập là:

+ Quét nhà, lau nhà

+ Tự học bài và làm bài tập về nhà

+ Tưới cây, nhặt rau, nấu cơm

+ Giặt quần áo, phơi và gấp quần áo

+ Học bài ở trường

+ Vứt rác đúng nơi quy định

+ Vệ sinh lớp học.

II. Khám phá GDCD 6 bài 5 Cánh Diều

1. Sống tự lập

Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:

a) Những biểu hiện trên thể hiện tính cách gì?

b) Bản thân em đã tự làm được những việc nào trong những việc trên.?

c) Em hiểu thế nào là tự lập?

Gợi ý trả lời câu hỏi GDCD 6 Bài 5 trang 23

a) Những biểu hiện trên thể hiện tính cách tự lập, tự làm được những việc phù hợp với lứa tuổi 

(1) Học bài và làm bài tập

(2) Tự đi học

(3) Tưới cây, chăm sóc cây

(4) Gấp chăn màn

b) Bản thân em đã tự làm được tất cả những việc trên.

c) Tự lập là tự làm lấy công việc bằng khả năng, sức lực của mình; tự lo liệu, tạo dựng cho cuộc sống của mình; không trông chờ, dựa dẫm, phụ thuộc vào người khác

2. Biểu hiện của tính tự lập 

a) Quan sát hình ảnh dưới đây và cho biết biểu hiện của tính tự lập.

b) Hãy kẻ bảng vào vở rồi liệt kê các biểu hiện của tính tự lập và trái với tự lập theo mẫu.

Gợi ý trả lời câu hỏi GDCD 6 Bài 5 trang 24

a) Biểu hiện của tính tự lập được thể hiện qua hình ảnh trên đó là:

- Tự lau nhà, dọn vệ sinh nhà cửa.

- Tự nấu cơm

- Tự giặt quần áo.

- Tự học bài, làm bài tập về nhà

b) Hãy kẻ bảng vào vở rồi liệt kê các biểu hiện của tính tự lập và trái với tự lập theo mẫu.

Gợi ý trả lời câu hỏi GDCD 6 Bài 5 trang 24

a) Biểu hiện của tính tự lập được thể hiện qua hình ảnh trên đó là:

- Tự lau nhà, dọn vệ sinh nhà cửa.

- Tự nấu cơm

- Tự giặt quần áo.

- Tự học bài, làm bài tập về nhà

b) Các biểu hiện của tính tự lập và trái với tự lập

TT	Lĩnh vực	Biểu hiện của tự lập	Biểu hiện trái với tự lập
1	Trong sinh hoạt hàng ngày	Tự làm các công việc: vệ sinh cá nhân, dọn nhà, nấu cơm, giặt quần áo, phụ giúp việc nhà với bố mẹ	Ỷ lại, dựa dẫm vào người khác Không làm việc nhà, tất cả việc nhà đều để bố mẹ làm
2	Trong học tập	Chủ động học tập, tự giáclàm đầy đủ bài tập về nhà	Không chăm chỉ học hành, không làm bài tập về nhà, không xem bài trước khi tới lớp Chép bài của bạn,…
3	Trong lao động	Luôn học hỏi, tiếp thu, chủ động làm việc và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tự giác tham gia vào các hoạt động lao động, vệ sinh của trường, tổ dân phố.	Không tự giác làm việc, ỷ lại vào người khác

3. Ý nghĩa của tính tự lập

a. Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:

Long là học sinh giỏi môn Toán và các môn khác như Văn, Hoá, Sinh, Tiếng Anh. Năm lớp 12, Long đã đoạt giải nhất môn Toán trong kì thi học sinh giỏi cấp tỉnh.

Từ năm lớp 10, Long đã chủ động xin ba mẹ cho đi làm thêm ở một quán cà phê. Vì xót con, mẹ Long ngăn cản, sợ con đi làm gặp những tình huồng không hay.

Sau khi đã thuyết phục mẹ đồng ý, Long thấy mình có thời gian rảnh rỗi nên đi làm thêm để trải nghiệm. Nhờ đó, Long có một khoản tiền nho nhỏ mua sách vở và những món đồ mình yêu thích mà không phải xin tiền ba mẹ.

Theo Long, tinh thân tự lập trong mỗi người rất quan trọng. Nó không chỉ giúp bạn trẻ tự chủ, bản lĩnh trong cuộc sống, mà còn là cách để giảm bớt gánh nặng cho ba mẹ.

a) Em có suy nghĩ gì qua thông tin trên?

b) Vì sao anh Long có thể mua sách vở và những món đồ mình yêu thích mà không cần phải xin tiền ba mẹ?

c)  Có ý kiến cho rằng, người tự lập là người không cần sự giúp đỡ từ người khác. Em có đồng tình với quan điểm trên không? Vì sao?

b. Thảo luận cùng các bạn về ý nghĩa của tự lập

- Đối với kết quả học tập và làm việc của bản thân.

- Đối với mỗi cá nhân, gia đình và xã hội.

Gợi ý trả lời câu hỏi GDCD 6 Bài 5 trang 25

a. Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:

- Anh Long đã biết tự lập và phụ giúp ba mẹ bằng cách đi làm thêm khi có thời gian rảnh rỗi. Hành động đó của anh Long rất đúng, không chỉ giúp đỡ ba mẹ, mà anh còn có thể có nhiều trải nghiệm hơn.

- Nhờ đi làm thêm ở một quán cà phê nên anh Long có một khoản tiền nho nhỏ, tự chi tiêu cho bản thân. Anh Long có thể mua sách vở và những món đồ mình yêu thích mà không cần phải xin tiền ba mẹ 

- Có ý kiến cho rằng, người tự lập là người không cần sự giúp đỡ từ người khác. Em không đồng ý với quan điểm đó. Vì bản thân mỗi người đều không hoàn hảo và đều có những việc không thể tự giải quyết được, đôi khi cũng cần những người khác giúp đỡ và góp ý để mình có hướng đi đúng hơn. 

b. Thảo luận cùng các bạn về ý nghĩa của tự lập

- Tự lập giúp em/các bạn hoàn thành tốt được việc học của bản thân, đạt được kết quả tốt trong học tập.

- Tính tự lập giúp chúng ta tự tin, bản lĩnh, làm chủ được cuộc sống. Mỗi người trong gia đình và xã hội tự hoàn thành tốt được công việc của mình giúp hiệu quả công việc và xã hội ngày càng tốt và phát triển hơn.

III. Luyện tập GDCD 6 bài 5 Cánh Diều

Câu 1. Em đồng tình hay không đồng tình với các ý kiến dưới đây? Vì sao?

A.Tính tự lập không tự nhiên mà có.

B. Chỉ có con nhà nghèo mới cần sóng tự lập.

C. Học cách sóng tự lập đề trưởng thành.

D. Nên tự lập càng sớm càng tốt.

E. Tự lập sẽ dễ trở thành người ích kỉ, độc đoán.

Câu 2. Em hãy kể lại những việc làm của bản thân không thể hiện tính tự lập trong cuộc sống và nêu cách khắc phục.

Câu 3. Trong giờ kiểm tra Toán, gặp bài khó, Nam loay hoay mãi vẫn chưa giải được. Thấy sắp hết giờ mà bạn vẫn chưa làm xơng bài, Dũng ngồi bên cạnh đưa bài đã giải sẵn cho Nam chép.

a) Em có nhận xét gì về việc làm của Nam và Dũng?

b) Nếu là Nam, em sẽ làm gì? Vì sao?

c) Nếu là Dũng, em sẽ làm gì? Vì sao?

Câu 4. Hãy kể lại những hoạt động, việc làm thể hiện tính tự lập của các bạn trong lớp, trong trường mà em đã quan sát hoặc tham gia. Em học tập được điều gi khi quan sát và tham gia các hoạt động đó?

Gợi ý trả lời câu hỏi GDCD 6 Bài 5 trang 25-26

Câu 1. Em đồng tình với ý kiến: a, c, d

Em không đồng tình với ý kiến: e, b

Giải thích:

A. Tính tự lập không tự nhiên mà có. Em đồng tình vì ngay từ khi sinh ra chúng ta không có ngay tính tự lập mà do quá trình trưởng thành chúng ta được giáo dục, rèn luyện tính tự lập mới hình thành và tạo thành một đức tính. 

B. Chỉ có con nhà nghèo mới cần sống tự lập. Em không đồng tình vì tự lập là đức tính mà ai cũng cần có. 

C. Học cách sống tự lập để trưởng thành. Em đồng tình vì tự lập giúp chúng ta làm chủ được suy nghĩ và tự chịu trách nhiệm trước những việc mình làm. Qua đó giúp con người hoàn thiện và trưởng thành hơn

D. Nên tự lập càng sớm càng tốt. Em đồng tình vì tự lập là tự làm lấy, tự giải quyết các công việc bằng khả năng và sức lực của mình, không dựa dẫm, phụ thuộc vào người khác. 

E. Tự lập sẽ dễ trở thành người ích kỉ, độc đoán. Em không đồng tình vì tự lập không có nghĩa là biệt lập, chỉ biết đến mình, không cần quan hệ với ai, không nhờ ai giúp đỡ việc gì. 

Câu 2. Những việc làm của bản thân không thể hiện tính tự lập trong cuộc sống và nêu cách khắc phục

Thỉnh thoảng quên gấp chăn em khắc phụ bằng cách mỗi sáng thức dậy là phải nhớ gấp chăn màn luôn.

Quên tưới rau. Em khắc phục bằng cách đặt lịch hẹn trong điện thoại về ngày em cần tưới rau.

Câu 3. 

a)Theo em việc làm của Nam và Dũng là sai khi Dũng khiến cho bạn Nam không tự lập trong lúc làm bài.

b) Nếu là Nam, em sẽ từ chối chép bài của Dũng và tự giác nghĩ cách làm. Sau giờ kiểm tra em có thể hỏi bạn cách giải để lần sau làm được bài. Như thế sẽ khiến cho em nhớ bài lâu hơn, rèn luyện tính tự lập

c) Nếu là Dũng, em sẽ không cho bạn chép bài mà chỉ bạn cách làm. Vì như thế mới khiến bạn có thể tự lập.

Câu 4. Những hoạt động, việc làm thể hiện tính tự lập của các bạn trong lớp, trong trường mà em đã quan sát là: Trường, lớp phát động dọn vệ sinh ở khu phố gần đó.

IV. Vận dụng GDCD 6 bài 5 Cánh Diều

Câu 1. Hãy lập kể hoạch rèn luyện tính tự lập của bản thân theo bảng hướng dẫn dưới đây và chia sẻ cùng các bạn trong nhóm:

TT	Thời điểm	Biểu hiện tự lập của em
1	Khi ở nhà
2	Khi ở trường
3	Khi đi du lịch, dã ngoại

Câu 2. Em tham gia một trại hè trong 4 ngày, sống xa gia đình. Hãy viết nhật kí, liệt kê những công việc chuẩn bị của em trước chuyến đi, những việc em làm trong thời gian ở trại hè, thể hiện tính tự lập của em khi xa bố mẹ.

Gợi ý trả lời câu hỏi GDCD 6 Bài 5 trang 26

Câu 1.

TT	Thời điểm	Biểu hiện tự lập của em
1	Khi ở nhà	Chủ động dậy sớm rèn luyện thân thể, dọn nhà, giúp đỡ bố mẹ các công việc nhà Tự giác làm bài tập, học thuộc bài ở nhà
2	Khi ở trường	Nghiêm túc học bài, tham gia tích cực các hoạt động của trường lớp. Tự giác lao động, bảo vệ môi trường… Tích cực tham gia sinh hoạt Đoàn, Đội;
3	Khi đi du lịch, dã ngoại	Cùng các bạn tự chuẩn bị cho chuyến dã ngoại. Lên kế hoạc cho các trò chơi, các điểm đến.

Câu 2.

Bài mẫu 1

    Chủ nhật tuần trước, lớp mình tổ chức một chuyến đi dã ngoại đến đảo Sơn Tinh camp. Chúng mình xuất phát từ lúc 5 giờ và phải mất 3 tiếng mới đến nơi. Trên đường đi, mọi người đều khá hồi hộp và háo hức. Hôm ấy, trời rất đẹp, không khí trong lành. Trên đảo có rất nhiều nhà sàn và xích đu. Chúng mình được phân công dựng lều. Sau đó, mình tham gia những trò chơi tập thể như mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê.. Các bạn đều rất hào hứng và thích thú. Một số bạn thua phải chịu phạt, làm mặt con bò rất buồn cười. Hôm ấy, cô giáo còn tổ chức sinh nhật cho một số bạn trong lớp. Đến trưa, đa số mọi người đều cảm thấy đói, chúng mình trở về lều, ăn những thức ăn đã được chuẩn bị sẵn từ hôm trước, sau đó, ngồi kể chuyện và ca hát, chụp ảnh chung. Buổi chiều, chúng mình được dạo biển bằng tàu thủy. Đây là lần đầu mình được trải nghiệm đi trên mặt nước, cảm giác vô cùng tuyệt vời. Đến 5 giờ, mọi người phải thu xếp hành lí để trở về, mình mua được một số món quà lưu niệm nhỏ. Trên đường đi, nhìn bóng hòn đảo xa dần, mình mong rằng sẽ có nhiều hơn nữa những chuyến dã ngoại lí thú như vầy.

Bài mẫu 2:

    Chuyến đi bắt đầu vào lúc 7 giờ 28 phút, mình đã đến hơi muộn cho nên, ghế ngồi cũng đã gần hết, chỉ còn vài chỗ trống. Bước lên xe, mình đã phải đấu tranh nội tâm rất nhiều để tìm được chỗ ngồi ưng ý. Còn một chỗ ở cuối xe, nhưng mình còn bị say xe nữa, nên không thể liều ngồi cuối, nếu mà say xe thật thì buổi đi chơi này coi như đứt. Một chỗ trống khác lại rơi đúng vào cạnh bạn thân tôi. Hành trình của chúng tôi sẽ dừng chân tại ba địa điểm. Xe bon bon trên đường lăn bánh, trong lúc ngồi trên xe, cô bạn lớp trưởng xinh xắn mà chúng tôi thường gọi là “vịt” đã cất lên cho mọi người cùng hát một bài hát tập thể. “Lớp chúng mình rất rất vui...” là lời của bài hát ấy. Bíp ! Bíp ! “Ồ ...” Cả lớp ồ lên vì xe đã dừng lại, địa điểm đầu tiên là vào thăm quê hương của Bác Hồ kính yêu. Đây không phải là lần đầu tiên tôi đến đây nhưng là lần đầu tiên, tôi cùng đi với các bạn của tôi. Tôi là một người khá sợ độ cao nhưng không biết hôm nay tại sao mà tôi lại thấy sung sức leo lên không biết. Tôi còn để ý thấy thằng bạn đó còn đếm từng bậc cầu thang nữa chứ. Không biết hắn có điên không nữa. Từ trên núi nhìn xuống, cảnh vật thật đẹp, mây núi nước sông, hòa quyện vào dòng người đi – đến, làm cho nơi đây trở nên thiêng liêng vô cùng. Sau chuyến đi ấy, tôi đã viết lên những dòng nhật ký này, những dòng nhật ký mà tôi đã không dự định trước về trải nghiệm lần đầu tiên.

…/…

     Trên đây là hướng dẫn trả lời các câu hỏi Bài 5: Tự lập trong nội dung giải bài tập SGK GDCD 6 bộ Cánh diều. Top lời giải hi vọng các kiến thức này có thể giúp các em hiểu bài hơn. Chúc các em học tốt!