logo

Cá thở bằng gì?

Câu trả lời đúng nhất: Giống như tất cả các sinh vật biển khác, cá cần nước để tồn tại. Nhờ cấu tạo độc đáo của hệ thống hô hấp, cá sử dụng mang để đưa nước vào và sau đó sử dụng các mạch máu nhỏ nằm trên bề mặt của mang để hút oxy. Có thể nói, chức năng của mang cũng giống như lá phổi của con người, chúng đặc biệt dùng để hấp thụ oxy từ khí quyển.

cá thở bằng gì
Hình 1 và hình 2 mô tả cấu tạo và hoạt động của mang cá. Quan sát các hình  và cho biết, trong các phát biểu dưới đây, có?

Cá thường trôi theo dòng nước để tiết kiệm năng lượng và ôxy, giống như chúng ta làm trong môn lặn với bình dưỡng khí. Khi đưa lên khỏi mặt nước, mang của cá không thể hấp thụ oxy từ nước như bình thường. Ngoại trừ một số loài cá đặc biệt, chúng thực sự có thể sống trên cạn trong vài ngày, thở không khí hoặc hấp thụ oxy qua da, thường là động vật lưỡng cư và sinh vật thủy sinh lớn có thể tích trữ không khí để chúng có thể ở ngoài nước lâu hơn.

Đa phần các loài cá thở bằng mang như đã trình bày ở trên. Tuy nhiên một số loài có thể thở bằng da hoặc bằng phổi như các loài vật trên cạn như cá voi, cá phổi.

Cùng Top lời giải tìm hiểu về sự hô hấp của cá nhé!


1. Hệ hô hấp của cá.

Phần lớn các loài cá trao đổi các chất khí bằng mang, là bộ phận nằm ở các bên của đầu. Các mang được cấu thành từ các cấu trúc tương tự như sợi chỉ gọi là các thớ mảnh. Mỗi thớ mảnh chứa một hệ thống các mao mạch để có diện tích tiếp xúc bề mặt lớn cho việc trao đổi oxy và dioxide cacbon. Cá trao đổi khí bằng cách hút nước giàu oxy qua miệng và đẩy chúng qua các thớ mảnh của mang. Chúng sau đó đẩy nước nghèo oxy ra ngoài thông qua các lỗ hổng ở các bên của đầu.

Một số loài cá, như cá mập và cá mút đá, có nhiều lỗ hổng của mang. Tuy nhiên, phần lớn các loài cá có một lỗ hổng của mang trên mỗi bên của cơ thể. Lỗ hổng này được che đậy bằng một lớp chất xương bảo vệ gọi là nắp mang. Một số loài cá, như cá có phổi, đã phát triển cơ chế thích nghi để cho phép chúng có thể tồn tại trong các khu vực nghèo oxy hay những nơi mà nước thường xuyên bị khô cạn. Các loài cá này có các cơ quan đặc biệt có tác dụng như phổi. Chúng có một ống đưa không khí chứa oxy tới cơ quan này theo đường miệng cá. Một số loài cá có phổi là những loài phụ thuộc vào việc nhận oxy từ không khí và chúng sẽ chết ngạt nếu không được nhô đầu lên khỏi bề mặt nước.


2. Cá thở dưới nước bằng cách nào?

Giống như tất cả các sinh vật biển khác, cá cần nước để tồn tại. Nhờ cấu tạo độc đáo của hệ thống hô hấp, cá sử dụng mang để đưa nước vào và sau đó sử dụng các mạch máu nhỏ nằm trên bề mặt của mang để hút oxy. Có thể nói, chức năng của mang cũng giống như lá phổi của con người, chúng đặc biệt dùng để hấp thụ oxy từ khí quyển.

Cá thường trôi theo dòng nước để tiết kiệm năng lượng và ôxy, giống như chúng ta làm trong môn lặn với bình dưỡng khí. Khi đưa lên khỏi mặt nước, mang của cá không thể hấp thụ oxy từ nước như bình thường. Ngoại trừ một số loài cá đặc biệt, chúng thực sự có thể sống trên cạn trong vài ngày, thở không khí hoặc hấp thụ oxy qua da, thường là động vật lưỡng cư và sinh vật thủy sinh lớn có thể tích trữ không khí để chúng có thể ở ngoài nước lâu hơn.

Đa phần các loài cá thở bằng mang như đã trình bày ở trên. Tuy nhiên một số loài có thể thở bằng da hoặc bằng phổi như các loài vật trên cạn như cá voi, cá phổi.

>>> Xem thêm: Khi cá thở ra, diễn biến nào sau đây đúng?


3. Cấu tạo mang cá

Mang cá là cấu trúc cơ thể đặc thù ở cá dùng để hô hấp. Hình dạng cấu tạo của mang cá cũng đa dạng. Đơn vị cấu tạo của mang cá là cung mang (Branchial arch). Mang cá cũng là một trong những bộ phận giúp phân biệt được cá còn tươi và cá đã ươn, mang cá đỏ au tươi rói là biểu hiện của con cá còn mới, trong khi mang cá thâm tím tái, bầm cho thấy con cá đã chết từ lâu hoặc được ướp hóa chất.

Trên một cung mang thường gồm có các phần: Lá mang, có màu đỏ. Trên mỗi cung mang thường có 2 lá mang (còn gọi là phiến mang). Mỗi lá mang do nhiều tia mang mảnh, dài, màu đỏ, vách mỏng, xếp khít nhau tạo thành. Trên các tia mang lại có nhiều sợi mang nhỏ vách rất mỏng, vách này có tính bán thấm và có rất nhiều mạch máu phân bố. Quá trình trao đổi khí giữa máu cá và nước tiến hành qua vách của các tia mang và các sợi mang nhỏ. Bên cạnh đó, trên các tia mang còn có các tế bào nâng đỡ. Vị trí của nó nằm trong xoang mang.

Gốc các lược mang gắn vào các cung mang, ngọn hướng vào xoang miệng hầu. Nó thường có màu trắng. Mỗi cung mang thường có 1 - 2 hàng lược mang. Gốc các lược mang gắn vào cung mang, ngọn hướng vào xoang miệng. Xương cung mang của cá xuất hiện do nhiều xương nối với nhau tạo thành để nâng đỡ các tia mang và các lược mang năm trên cung mang. Động mạch ra, vào mang: Dẫn máu vào ra khỏi các cung mang và còn có các dây thần kinh.

Về lược mang (Gill raker) của cá thì chức năng của lược mang là để lọc, giữ thức ăn và bảo vệ các tia mang ở phía sau. Hình dạng: Khác nhau tuỳ theo tính ăn của từng loài cá. Cá ăn lọc có Lược mang dài, mảnh, xếp khít nhau. Cá ăn động vật kích thước nhỏ có Lược mang dài, mảnh, xếp thưa. Cá ăn mùn bả hoặc động vật đáy thì có Lược mang ngắn, to thô, xếp thưa. Cá ăn động vật kích thước lớn thì Trên cung mang có nhiều gai bén hoặc lược mang biến thành những núm có nhiều gai.

------------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn trả lời câu hỏi “Cá thở bằng gì?”. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tốt. 

icon-date
Xuất bản : 22/06/2022 - Cập nhật : 30/11/2022