Bài 12. Văn minh Đại Việt
Bài tập 5 trang 78 SBT Lịch Sử 10: “Kỉ nguyên văn minh Đại Việt là kỉ nguyên văn minh thứ hai trong lịch sử Việt Nam với những thành tựu rực rỡ trong phát triển kinh tế, chấn hưng văn hoá và những vũ công hào hùng trong chống ngoại xâm, bảo vệ đất nước..." (Phan Huy Lê, Di sản văn hoá Việt Nam dưới góc nhìn lịch sử, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội, 2014, tr. 409)
Bằng những dữ kiện có chọn lọc, em hãy chứng minh nhận định trên.
Lời giải ngắn nhất
- Văn minh Đại Việt đạt được những thành tựu rất rực rỡ:
+ Nông nghiệp: Dưới các triều đại Lý, Trần và Lê sơ, nông nghiệp được phát triển mạnh mẽ. Các triều đại này đã có nhiều chính sách phát triển nông nghiệp.
+ Thủ công nghiệp và thương mại: Thời kỳ này cũng chứng kiến sự phát triển của các ngành nghề thủ công như dệt, làm gốm, rèn đúc kim loại. Thủ đô Thăng Long và các cảng biển như Vân Đồn trở thành các trung tâm buôn bán sầm uất, thu hút thương nhân từ nhiều quốc gia khác.
+ Giáo dục và văn học: Hệ thống giáo dục Nho học được thiết lập và phát triển dưới thời Lý, Trần, Lê sơ với việc mở các trường học, tổ chức các kỳ thi để tuyển chọn nhân tài. Các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng như Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông đã để lại nhiều tác phẩm văn học có giá trị.
+ Kiến trúc và nghệ thuật: Kiến trúc đình, chùa, tháp, lăng tẩm và các công trình nghệ thuật khác như chùa Một Cột, tháp Phổ Minh, tượng A Di Đà chùa Bút Tháp là những minh chứng cho sự phát triển rực rỡ của kiến trúc và nghệ thuật Đại Việt.
Lời giải chi tiết
- Văn minh Đại Việt có cội nguồn từ những nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam. Trải qua các triều đại, triều đình và nhân dân luôn kiên cường chiến đấu chống ngoại xâm, bảo vệ và củng cố nền độc lập, tạo điều kiện cho nền văn minh phát triển rực rỡ.
- Văn minh Đại Việt đạt được những thành tựu tực rỡ trên lĩnh vực phát triển kinh tế:
+ Nông nghiệp: các triều đại đều đặc biệt chú trọng phát triển nông nghiệp; kĩ thuật thâm canh cây lúa nước có nhiều tiến bộ; cư dân du nhập và cải tạo những giống cây trồng từ bên ngoài…
+ Thủ công nghiệp: trong các làng xã, đã xuất hiện một số làng chuyên sản xuất các mặt hàng thủ công trình độ cao; các xưởng thủ công của nhà nước chuyền sản xuất các mặt hàng độc quyền của triều đình…
+ Thương nghiệp: hoạt động trao đổi, buôn bán trong và ngoài nước được mở rộng.
- Trong quá trình phát triển, văn minh Đại Việt đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trên các lĩnh vực: tôn giáo - tín ngưỡng; giáo dục - khoa cử; chữ viết - văn học; nghệ thuật và khoa học - kĩ thuật.
- Thành tựu của văn minh Đại Việt đạt được trong gần mười thế kỉ là nền tảng để Việt Nam đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tạo dựng bản lĩnh, bản sắc của con người Việt Nam, vượt qua thử thách, vững bước tiến vào kỉ nguyên hội nhập và phát triển mới.