Anh (chị) hãy phân tích tư tưởng triết học của Mạnh Tử trong lịch sử triết học Trung Hoa cổ, trung đại?

Đáp án cho câu hỏi Anh (chị) hãy phân tích tư tưởng triết học của Mạnh Tử trong lịch sử triết học Trung Hoa cổ, trung đại? Ý nghĩa triết học của vấn đề trên? Anh (chị) rút ra ý nghĩa gì từ phân tích vấn đề trên chính xác, dễ hiểu nhất. 

Câu hỏi: 

Anh (chị) hãy phân tích tư tưởng triết học của Mạnh Tử trong lịch sử triết học Trung Hoa cổ, trung đại? Ý nghĩa triết học của vấn đề trên? Anh (chị) rút ra ý nghĩa gì từ phân tích vấn đề trên?

Trả lời:

Mạnh Tử (327-289 TCN), tên thật là Mạnh Kha, tự là Dư, sinh tại nước Lỗ, nay thuộc tỉnh Sơn Đông Trung Quốc. Ông là người kế thừa và phát triển tư tưởng của trường phái Nho Gia. Quan điểm triết học của Mạnh tử thể hiện ở 3 nội dung:

* Quan điểm của Mạnh Tử về thế giới:

Mạnh Tử phát triển tư tưởng “thiên mệnh” của khổng Tử và đẩy thế giới quan ấy tới đỉnh cao của chủ nghĩa duy tâm. Ông cho rằng không có việc gì xảy ra mà không do mệnh trời, mình nên tùy thuận mà nhận lấy cái mệnh chính đáng ấy. Từ đó, Mạnh Tử đưa ra học thuyết “ vạn vật đều có đủ trong ta, nên chỉ cần tự tĩnh nội tâm là biết được tất cả ” nghĩa là không phải tìm cái gì ở thế giới khách quan mà chỉ cần tu dưỡng nội tâm là biết được tất cả.

* Quan điểm về bản chất con người:

Mạnh Tử cho rằng bản chất con người vốn là thiện, tính thiện đó là do thiên phú chứ không phải là do con người lựa chọn. Nếu con người biết giữ gìn thì làm cho tính thiện ngày càng mạnh thêm, nếu không biết giữ gìn sẽ làm cho nó ngày càng mai một đi thì con người càng thêm nhỏ nhen, ti tiện không khác gì loài cầm thú.

Từ đó Mạnh Tử kết luận: bản chất con người là thiện nhưng con người hiện thực có thể là ác. Đó là do xh rối loạn, luân thường đạo lí bị đảo lộn. Cho nên để thiết lập quốc gia thái bình thịnh trị thì phải trả lại cho con người tính thiện bằng đường lối chính trị lấy nhân nghĩa làm gốc

* Quan điểm về chính trị xã hội:

Mạnh Tử có nhiều tiến bộ đặc biệt là tư tưởng của ông về “Dân quyền”, tức đề cao vai trò của quần chúng nhân dân.

Ông cho rằng trong một QG quí nhất là dân rồi mới tới vua, đến của cải xã tắc “ dân vi quí, quân vi khinh, xã tắc thứ chi ”.

Với tinh thần ấy Mạnh Tử chủ trương xây dựng một chế độ bảo dân, dưỡng dân tức là phải chăm lo, bảo vệ nhân dân, ông yêu cầu người trị vì đất nước phải quan tâm đến dân, phải tạo cho dân có nhà cửa, ruộng vườn, tài sản bởi vì họ “ hằng sản mới hằng tâm”. Ông là người chủ trương khôi phục chế độ tĩnh điền để cấp đất cho dân. Ông khuyên các bậc vua chúa tiết kiệm chi tiêu, thu thuế của dân có chừng mực. Đó là những quan điểm hết sức mới mẻ và tiến bộ của ông khiến ông mạnh dạn đưa vào đường lối chính trị của trường phái Nho Gia hàng loạt vấn đề mới mẻ toát lên tinh thần nhân bản theo con đường lấy dân làm gốc.

* Ý nghĩa triết học:

Triết học của Mạnh Tử tuy còn nhiều yếu tố duy tâm, thần bí, nhất là quan điểm của ông về tự nhiên, về lịch sử xã hội, cũng như về luân lý, đạo đức (thực chất đó là sự phản ánh lợi ích của giai cấp quý tộc thống trị đương thời), nhưng trong học thuyết về chính trị xã hội với tư tưởng “nhân chính”, “bảo dân”… Có ý nghĩa tiến bộ, phù hợp với yêu cầu và xu thế phát triển của lịch sử xã hội. Vì thế, Mạnh tử xứng đáng được hậu thế phong ông là bậc Á thánh.

* Ý nghĩa đối với bản thân:

Gợi ý:

+ Ai cũng có lòng yêu thương nên lấy nhân mà cảm hóa; ai cũng có lòng yêu ghét nên lấy nghĩa mà điều chỉnh; ai cũng có lòng cương kính nên lấy lễ mà giáo hóa; ai cũng có lúc thị phi nên lấy trí mà phân biệt đúng sai, nói cách khác, trong cuộc sống, bản thân tôi nhận thấy không nên dùng bạo lực để giải quyết vấn đề mà phải dùng đức.

+…